یکی از حلقه‌های سیر آموزش در ایران، ادبیات مکتبخانه است. در دوره قاجار چاپ آثار مکتب خانه‌ای رواج یافت و بیش از هفتاد اثر پدید آمد. اغلب این آثار دینی و اخلاقی بودند، مثل داستان عاق والدین، حسنین، توبه نامه و مناجات، توبه نصوح، جام و قلیان، جبرئیل جولا (نساج و نجار) و… آثاری نیز در این دوره با شمارگان زیاد منتشر گردید؛ نظیر خاله سوسک و آقا موش، خاله قورباغه و عروسی لاک پشت، خاور و باختر، خروس و روباه، خسرو دیوزاد، دزد و قاضی، دله و مختار و… با ایجاد چاپخانه و رواج چاپ سنگی، قصه‌های بلند عامیانه، داستان‌های حماسی منظوم و منثور و داستان‌های بزمی منظوم و منثور و قصه‌های مذهبی و تعلیمی به تمامی با چاپ سنگی در اختیار خوانندگان قرار گرفت. بیشتر این نوع داستان‌ها با تصاویری تزیین یافته بود. منظومه نصایح الطفال مشهور به شنگول از آثار ادبیات مکتبخانه و از شاعری ناشناس شامل ۱۵۰ بیت در بحر هزج است. کتاب به سعی و اهتمام مشهدی میرزا زرتاب در چاپخانه مشهدی تقی باسمه‌چی در ۱۲ صفحه و با ده تصویر چاپ سنگی شده است. زبان مثنوی روان، ساده و دلنشین و در مقایسه با آثار مشابه از قوت بیشتری برخوردار است و اشکالات وزنی و قافیه کمتری دارد.
نصایح الاطفال یا شنگول و منگول، ادبیات مکتبخانه‌ای قاجار
جون 11, 2012آموزش زبان فارسی در كشور فرانسه
مِی 3, 2012از زمان آغاز ارتباطات فرهنگی ايران و فرانسه حدود ۴۰۰ سال مي‌گذرد، هنگامی كه صفويان با دولت نيرومند عثمانی در مبارزه بودند، نخستين گروه كشيشان فرانسوی برای تبليغ آيين خود به ايران آمدند و ايرانيان مسلمان، با مهربانی و مهمان نوازی از آنان پذيرايی كردند و آنان را با زبان و فرهنگ خود آشنا كردند. در پی همين آشنايی‌ها بود كه در سال ۱۶۳۴ ميلادي گلستان سعدی و در سال ۱۶۴۴ انوار سهيلی واعظ كاشقی به فرانسه ترجمه شد و در سال ۱۶۳۵ نخستين دستور زبان فارسی به فرانسه نوشته شد. در سال ۱۶۶۹ مدرسه‌ی «جوانان مترجم» در فرانسه گشايش يافت و زبان فارسی به عنوان يكی از سه زبان اصلی اين مركز آموزشی پذيرفته شد. مدرسه‌ی «جوانان مترجم» در اواخر سده‌ی هيجدهم ميلادی به «مدرسه‌ی زبان‌های شرقی» تغيير نام داد و فعاليت‌های مؤثر آن موجب گسترش آشنايی فرانسويان با فرهنگ ايرانی و زبان فارسی شد و به دنبال آن آثار بزرگانی چون: فردوسی، عطار، سعدی، جامی و … به فرانسه ترجمه شد و ترجمه‌ی اين آثار بر نوشته‌های بسياری از نمايشنامه نويسان، شاعران و نويسندگان فرانسوی تأثير آشكار گذاشت.
شاه عباس اول، به‌قلم بشنداس هندی، دوره صفوی
آوریل 12, 2012
بِشَنْداس، نقاش نامور و یکی از ماهرترین صورتگران مکتب مغولی هند در نیمه اول قرن یازدهم بود. او هندو و نام اصلی اش ویشنوداس است. جهانگیر چهارمین پادشاه سلسله گورکانیان هند، بشنداس را به همراه هیاتی تحت سرپرستی سفیرش خان عالم، به ایران اعزام کرد تا از شاه عباس اول و بزرگان دربار او تصاویری تهیه کند. بهترین تصاویر برجای مانده از شاه عباس، همانهاست که بشنداس صورتگری کرده است. به نظر میرسد تصویر فوق نیز یکی از آثار به جا مانده از او باشد.
شاه سلیمان و رامشگران، به قلم علیقلی جبادار، ۱۶۷۰ میلادی
آوریل 10, 2012
شاه صفی دوم فرزند بزرگ شاه عباس دوم بود که پس از چند ماه سلطنت به توصیه منجمین نامش را تغییر داد و با نام جدید سلیمان مجدداً تاجگذاری کرد. در این نگاره که توسط عليقلی جبادار، نقاش فرنگی ساز مكتب اصفهان کشیده شده شاه سلیمان، روی ايوانی شبيه به ايوان چهل ستون نشسته و مشغول نوشیدن شراب است. اطرافش از يک سو نوازندگان جوان مشغول رامشگری و از سوی ديگر صاحب منصبان جوان با تفنگ و تير و كمان از او محافظت میکنند. يک خارجی نیز در اين مجلس شركت دارد.
نشانی پیوند در بالاترین
نشانی فرتور
نشانی نوشته و نشانی دیگر
یوهان اشتراوس، ناصرالدین شاه و مارش پارسی
آوریل 8, 2012یوهان اشتراوس (پسر)، موسیقیدان اتریشی بود که «شاه والس» لقب داشت و به خاطر تصنیف موسیقی برای رقص والس اتریشی و اُپرِتا (اپرای کوچک) شهرت یافت. او در یکی از سفرهای ناصرالدین شاه قاجار به اروپا، مارشی به نام مارش پارسی ساخت که امروزه از کارهای معروف وی به شمار می‌رود.
نگاره ای از حکایت بر سبیل تمثیل جامی
مارس 28, 2012
این نگاره که نگارگر آن مشخص نیست به سال ۱۵۸۷میلادی کشیده شده و در موزه آرمیتاژ روسیه نگاهداری میشود و اشاره به حکایت بر سبیل تمثیل در سلسلة الذهب دارد. سلسلة الذهب اولین مثنوی نورالدّین عبد الرّحمن جامی شاعر، موسیقیدان، ادیب و صوفی نام‌دار ایرانی سده ۹ قمری است که در سال ۸۸۷ سروده شده‌است. در این مثنوی از شریعت، طریقت، عشق و نبوت از دیدگاه عرفانی سخن رفته‌است.
حکایت بر سبیل تمثیل
عــربــی را کــه بــود ســاکــن بـــر
جــانــب ری فــتـــاد رای ســفــر
دیــد پـــیــش دکــانــچـــه طــبـــاخ
چـرب رودی، نـفـیـر زد گـسـتــاخ
بــه تــعــجــب کـه یـا عــجــم مـاذا
خــذ فــلـوســا و اعــطــنـی هـذا
فـلـس ازو بـسـتـد و بـه جـای نهاد
یک بـدستی ازان به دستش داد
عـربــان در بــغـل نـهـاد و گـذشـت
گرد بازار و شهر و کو می گشت
نـاگــهـانـش مـیـان شــهـر و غــلـو
چــرب رود از بـــغــل فــتــاد فــرو
چون ز نامش نداشت مسکین بهر
که سـراغـش کـند ز مردم شـهر
بـغـل از وی تـهی و کیسـه ز دانگ
خرزه بـر کف نهاد و می زد بـانگ
ایـهـا الــمـســلـمـون بــبــلــدة ری
هـل وجـدتـم بــمـثـل هـذا شـی
منتهي الارب في لغة العرب
مارس 27, 2012
كتاب «منتهي الارب في لغة العرب» كه نخستين بار نزديک به دو قرن پيش، زير نظر مؤلفش عبدالرحيم بن عبدالكريم صفی پوری شیرازی در شهر بمبئی چاپ سنگی شد، از نفيس‌ترين فرهنگ‌های عربی – فارسی به شمار می‌رود. عبدالرحیم صفی پوری شیرازی پایه‌ی فرهنگ‌نویسی خود را بر قاموس نهاد و از دیگر فرهنگها به آن افزود.
در مقدمه لغتنامه دهخدا درباره كتاب منتهي الارب آمده‌است: اين كتاب اكنون يكی از مناسبترين و بزرگترين لغتنامههای عربی به فارسی در هندوستان و ايران به شمار می‌رود و مدارک عمده در كار تاليف فرهنگ ناظم الاطباء نفيسی در ايران و فرهنگ آنندراج در هند بوده است.
فرهنگ لغت «منتهي الارب في لغة العرب» به خاطر اصالت، جامعيت، دقت در گزينش معادلهای زيبای فارسی در برابر واژگان عربی، و پاسخگويی به نيازهای مترجمان، به ويژه در ترجمه متون نظم و نثر كلاسيک عربی، بيش از فرهنگ های ديگر عربی – فارسی مورد توجه بوده‌است.
از زندگی مؤلف دانشمند این کتاب اطلاع چندانی در دست نيست.
نشانی پیوند در بالاترین
نشانی نوشته
نشانی بخشی از نوشته و فرتور نخست
نشانی فرتور دوم
گلناره کریموا و خولیو ایگلسیاس و نوای شرقی بسامه موچو
مارس 16, 2012
گوگوشه، دختر ریس‌جمهور، شیر درنده و اژدهای آتش نفس از جمله نام و لقب‌های گلناره کریموا است. گلناره کریموا هشتم ماه جولای سال ۱۹۷۲در شهر تاشکند از مادری تاتارنژاد و روس زبان و پدری تاجیک به دنیا آمده است. اسلام کریموف، پدر گلناره مثل بقیه مردم آسیای میانه شیفته ترانه‌های گوگوش خواننده ایرانی بود و دختر خود را با اسم گوگوشه صدا می‌کرد و آرزو داشت که او روزی مثل گوگوش خواننده‌ای خوش‌صدا و زیبا شود. گلناره از زمانی که مستقیماً به میدان سیاست پای گذاشت تازه به آموختن زبان ازبکی شروع کرد، چون طبق قوانین کشور رییس جمهور باید زبان دولتی را که زبان ازبکی است خوب صحبت کند. گفته میشود اسلام کریموف از پدرو مادر تاجیک مسلمان به دنیا آمده است و خانواده‌ای که او در آن بزرگ شده از شهروندان اصیل سمرقندند و هیچ کدام به زبان ازبکی حرف نمی‌زنند و خود را تاجیک می‌دانند. گلناره کریموا تا به حال تمام تلاش خود را کرده است که به دل مردم راه یابد، اما انگار تلاش‌های او برعکس جواب داده‌اند.
نشانی پیوند در بالاترین
نشانی نوشته
نشانی فرتور
به نظر میرسه ترانه گوگوشا توسط ماکسیم الکساندرویج فادییف برای گلناره خوانده شده.
سایات نُوا، هنرمندی برای تمام نسل ها
مارس 10, 2012
بیش از 150 سال است که زندگی پر رمز و راز سایات نُوا مورد تحقیق و پژوهش بسیاری از محققان و دوستداران او قرار گرفته است. او به دلیل سبک شعری خاص و توانایی اش در سرودن شعر به چند زبان از زبان های قفقازی جایگاهی ویژه در بین این ملت ها دارد چنان که می توان او را اولین شاعر ارمنی ای دانست که در شکوفایی هنر شعر در بین ملت های قفقاز نقش بسزایی داشته است. او در شعرهای خود از ادبیات مردمی ارمنی و دیگر ملت های قفقاز و فرهنگ شرقی الهام گرفته و بهرهٔ بسیاری از آنها برده. شهرت او بیشتر در زمینهٔ شعرها و تصنیف های عاشقانه است. اگرچه ناله های عاشقانهٔ او دردناک و غم انگیز است شاعری افسرده و نا امید نیست. او سرایندهٔ نیکی و زیبایی، محکوم کنندهٔ فاصله های طبقاتی و دوستدار آزادی بود و همواره در شعرهای خود در مورد بی عدالتی ها داد سخن سر می داد، ظالمان زمانه را محکوم می کرد و آنان را مورد انتقاد قرار می داد. شعرهای سایات نُوا طی سال ها تازگی خود را به لحاظ موضوع و موسیقی از دست نداده است و قلب سرشار از عشق او امروزه نیز مایهٔ سوز و گداز عاشقان است؛ قلبی که توانسته نسل های متوالی ارمنیان را همچنان با شعرها و آوازهای خود عجین سازد. نگرش خاص و عشق او نسبت به انسانیت و رنجی که برای آن متحمل شد مرز زمان را درهم شکست و از او هنرمندی ساخت برای تمامی نسل ها و برای تمامی ملل قفقاز؛ هنرمندی که در خور مباهات جامعهٔ بشری است. از سایات نُوا قریب به 120 شعر ترکی، سی شعر گرجی و هفتاد شعر به زبان ارمنی بر جای مانده است.
نشانی پیوند در بالاترین
نشانی نوشته
ایرانیان به روایت جانی پسر بهرام برای کمپفر آلمانی، ۵ -۱۶۸۴ میلادی
مارس 5, 2012
کتابهایی که درباره ايران نوشته شده و به چاپ رسيده به هزاران جلد می‌رسند. اما تعداد کمی از آنها دارای ارزش علمی بالایی مثل كتاب «در دربار شاهنشاه ايران» نوشته جهانگرد آلمانی انگلبرت كمپفر است. این کتاب توصيف كامل و قابل اعتمادی از دربار و كاخ سلطنتی شاه ايران در نيمه دوم قرن هفدهم به دست میدهد. کمپفر ذست نوشته هایش را با نقاشی های دقيقی تکمیل کرده که نگارگر ایرانی، جانی پسر بهرام ملقب به فرنگی‌ساز کشیده است.
نشانی پیوند در بالاترین
نشانی فرتورها
مطلب با توجه به این دو متن نوشته شده:
سياحان آلمانی كه در عصر صفويه از ايران ديدن نموده‌اند و فرش‌های لهستانی
محافظه‌كار 
